Sosyal girişimcilik, öncelikli toplumsal sorunları, maddi fayda ve kâr ön planda olmaksızın ortadan kaldırmaya ve sistemleri dönüştürmeye yönelik yapılan girişimcilik faaliyetleridir. Kökleri 19. yüzyıl Fransası'na kadar gitse de 1980 sonrası dönemde daha ağırlıklı gündeme gelmeye başlamıştır.

Kentimizde bu alanda ülke çapında tanınmış ilk girişim olan Çağdaş Eğitim Kooperatifi, 1995 yılında kuruldu. Benim de ilk ortaklarından olduğum bu kooperatif sosyal girişimcilik alanının, eğitimde sosyal kooperatifçilik modelinde ülkemizdeki ilk örnek oldu. Bilindiği gibi ÇEK ortakları kâr amacı gütmüyor. Kazanılan veya bağışlanan eğitime yatırılıyor. Çok hızlı bir şekilde sosyal girişimcilik konusu ülkemizde gelişmese de özellikle son yıllarda gündemimizde.

SİMBİYOZ SOSYAL AKTİVİTE DERNEĞİ

Hülya Aras, Songül Kaya, Asiye Asal ve Neslihan Edinçliler. Yaşamlarını sosyal girişimciliğe adamış dört isim. Bir gün bu isimler Bursa Niş Kafe'de otururken bir karar verirler ve bir yolculuğa çıkarlar. Böylece Simbiyoz Soysal Aktivite Derneği 30 Temmuz 2019'da doğar. Simbiyoz kavramı, ortak yaşam, iki canlının tek bir organizma gibi birbirleriyle yardımlaşarak bir arada yaşamaları anlamına geliyor. Dernek çalışmalarını Hülya Aras'ın Üçevler'deki binasında sürdürmekte.



Bu dört ismin yolculuklarının nedeni şudur:
"Özel eğitime gereksinimi olan bireylerle ekonomik kısıtlı girişimci gençlerin kaynaştırılarak sosyalleşip, değer üretebilecekleri bir merkezi hayata geçirmek. Zaman içinde farklı dezavantajlı bireylere de yaygınlaştırmayı amaçlayarak sürdürülebilir bir sistem kurmak. Bu konudaki ihtiyaca bir nebze de olsa katkı koymak temel amaçları oldu. Bu kapsamda faaliyet gösteren tüm partnerleri; kamu, sosyal girişim platformları, sosyal girişimciler, STK'lar, akademisyenler, teknoloji firmaları ve gönüllülerle sosyal etkilerini genişletmeyi amaçlamak."

Bu yukarıdaki hedefler doğrultusunda Simbiyoz şunları hayata geçirmeye çalışıyor:
"Özel gereksinimi olan bireylerin iş hayatına geçişini sağlamak. Dezavantajlı bireylere kültürel, sanatsal, sosyal aktiviteler sağlamak. Özel gereksinimli bireyleri sportif branşlarda geliştirip yarışmalara katmak. Ne yapacağını bilmeyen ailelere rehberlik hizmeti vermek. Engellilerin eşit haklara eriştiklerini görmek. Ekonomik kısıtlı gençlere destek olmak. Sosyal girişimci olmak isteyenlere deneyimlerimizi aktarmak. Erken aşama girişim fikri olanları iş yaşamına hazırlamak. Bilgi ve tecrübelerini, değişik tatlar halinde kafede paylaşmak. Yaşadığımız çevredeki ev hanımlarını üretken hale getirmek. Çevremizdeki orta öğretim öğrencilerinin sosyal hizmetlerde aktif rol alması. Toplumda farkındalık yaratmaktan, eleştirel düşünceye hizmet etmek."

TÜKD VE SİMBİYOZ

Simbiyoz kurucusu Hülya Aras, geçtiğimiz hafta Türkiye Üniversiteli Kadınlar Derneği(TÜKD) Bursa Şubesi'nin her ay düzenlediği Perşembe Toplantıları'na konuk oldu ve derneğin çalışmalarını anlattı.

Hülya Hanım, İTÜ mezunu bir elektrik mühendisi. Uzun yıllar Oyak Renult'da görev yaptı. Son olarak Digital Dönüşüm Direktörü'ydü. Sonra emekli oldu. Oyak Renault'da hayata geçirmek istediği kuluçkalandırma merkezini kendi hayata geçirdi. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği öğrencilerine mentörlük yaptı. Koç Üniversitesi ve TED Üniversitesi'nde çeşitli eğitimler aldı. Geçmişi çok yeni derneği, Türkiye Sosyal Girişimciler Ağı içine alındı.

Simbiyoz Sosyal Aktivite Derneği, Üçevler'deki merkezinde temelde iki kategoride çalışmalar yapıyor. Bir yandan özel eğitim gereksinimi olan gençlere yönelik çalışmalar ve de girişimci olma arzusundaki gençlere yönelik çalışmalar.

Öncelikle bunun için kentimizdeki ilk özel kuluçkalandırma (inkübasyon) merkezini oluşturdular. Bu merkez fikri olan genç girişimcilere yönelik çalışmalar yapıyor. Onları çeşitli eğitim programlarına tabi tutuyor. Daha sonra fikirler oluşup, projelere dönüşünce melek yatırımcılarla buluşturuluyor.



Dernek İTÜ, TEDÜ, BTÜ gibi çeşitli üniversitelerin değişik merkezleri ile birlikte işbirliği de yapıyor.
Bir de Simbiyoz'un hayali, ebeveynlerini kaybeden özel eğitim gereksinimi olan çocuklara yönelik bir Yaşam Köyü'nü hayata geçirmek.
Hülya Hanım ve arkadaşlarını kutluyorum. İyi ki varsın Simbiyoz diyorum.

Murat KUTER
Kaynak: Bursa Hakimiyet Gazetesi 26.01.2021 tarihli sayısı